Tinhmi Tlinhnak Caah Pumpak Rian le Khai
Minung kan nunnak ahhin tuah ding, tuan ding, tlinh ding le lim ding hi kan ngei lengmang. Cucu, kan
nun chung paoh cu kan tuah ding lengmang ding le kan tuan lengmang ding a si, kan tlinh thlu pek le pek lo zong ah mu.
Sianginn ngakchia, high-school sianginn ngakchia maw, silole Uni sianginn ngakchia na si rih ahcun hringtu nu le pa (kanmah bantukin caan tha a ngei ve ti lomi) hna nak cun tlinh ding le tuan ding tam deuh kan ngeih hi kan i theihpi zungzal awk ah a biapi tuk. Cucaah tinhmi ngeih zong hi a herhnak a si i, tinhmi ning he hoih in i tunmer lengmang ve i, tuan le rel zong hi a biapi tuk mi a si.
Tutan capar Tinhmi Tlinhnak Caah Pumpak Rian le Khai nih hin aa tinhmi cu, kan i tinhmi thil cungah hlawhtlinnak tiang kan phak pi seh, ti hi a si. Cu bantuk hlawhtlinnak tiang phak ding ah, hmuh ding ah, le co ding ahcun a ka karlak lamthluan ahhin timhtuahnak tampi kan ngeih a herh ve.
1. Tinhmi Thim
Siibawi maw, cachimtu maw, meiremhtu maw, silole minung pakhatkhat, nihlawh ttha nawn he khuasa kho ve te dingmi minung pakhatkhat si na duh ve ahcun, na sianginn kainak lamthluan in timhtuahnak tampi ngeih na herh cang. Cu bantuk, hi bantuk, khi bantuk minung, cu bantuk le rian le khai a tlaimi minung si kho ning timi tinhnak na ngeih lo a si ahcun, zei pipa naa chuahpi lem lai lo.
Cucaah, hmasabik ah naa 'Tinhmi i thim'. Cun, na hngalh zungzal awk a herh mi cu naa tinh mi hi a dongh tiangin nangmah na dirhmun i zohchun in, na phanh khawh mi a si lai maw, na tlinh khawh mi, na tuan duh mi a si lai maw, ti theih le hngalh zong hi a si ve. Cucaah, na zuam chih hnawh ngam hnga mi le sunghthap piak colh awkah na sian hnga lomi tinhmi ngeih kha i zuam. Cun, a lamthluan ah i zuam fawn. Duhnak le zuamnak a um ahcun thil cu cheuthum cheuhnih cu aa lim cang; a taang mi kha cu tuahsernak kha a si ko.
2. Tinhmi he pehtlaih in khuakhannak tha ngei kho
Naa tinhmi le timhtuahmi na hun fian khan cun, zeitindah hi thil hi ka thanchoter khawh tiah khuakhan nganpi na ngeih a hau cang. A duh cun cepa a duh cun zawng siseh ti meimei khan cun thil a kal kho ti lai lo. Tla khialmal tein khuakhannak kha ngeih khawh i zuam. Bianabia ah, naa tinhmi thil caah nikhat ah sml zeizat in dah caan na pek lai, cu sml na pek mi chung ahcun zei cem hi dah biapi in na zohfel lai..tbk khuakhan he khan thanchonak lamzulh kha i zuam.
3. Khuakhannak kha fel tein tuahser i zuam
Khuakhannak na ngeihmi vialte a tthancho khawhnak hnga ahcun nangmah nih chet law tiah le heh tiah naa zuam a hau i, na tuahser a hau cang. Ruahnak tthattha lawng heh tiah ruah lengmang le chim lengmang tung i zeihmanh tuah lo cu pakpalawng a si ko. Cucaah, i zuam. Na khel i let. Thil thar tampi kha kawl le hmuh khawh i zuam.
4. Na dirhmun i philh hlah
Tinhmi le saduhthahmi hlawhltinnak a phak taktak khawh ding ahhin cun nangmah na dirhmun zong hi a biapi tuk ve. Na dirhmun ti tikah, na ngandamnak kha ka ti duhmi. Doctor si na duh ruangah nikhat sml pali in panga chung zong ca na zoh kho. Cachimtu saya si na duh ruangah nikhat sml pathum pali zong in ca na zoh kho. Na ih zong a tlau deuh kho. Na thawh zong a tuan deuh kho. Lentecelhnak na ngeih tawnmi tete zong na ngol khawh a si.
Asinain, na theih ding cu, cu bantuk nih khan zeipipa an bawm kho lem lo. Cu nak cun, naa tinhmi lamthluan he i hlat dingah duhsah tein an deuh chin lengmang. Hiti ka ti tikah, heh tiah ca zoh hlah kan tinak a si lo.
Hiti ka ti tikah hin: ca cu zoh, zoh bak! Nain, ca lawng kha i hruhpi hlah. Zeicahtiah, University pakhat nih research an tuahmi cu sml cheu cung ca zoh khi cu thluap nih zei pipa a dawp ti lo ti a si. Cucaah, sml cheu hrawng na zoh khan cun, minute 5 hrawng in i din ta. Ti hna ding. Na pum hna cawlcanghter pah. Na mit hna dinhter bang. Cun, zarhkhat vuikhat tal cu, a tlawmbik sml pakhat chung tel cun pum cawlcanghnak ngei zungzal.
Ngandamnak a tthat i, mitkuh a thawt i, ruhkhua an zaan ahcun sianginn kai zong hi a nuam. Thaba tukin ca cawn zong a um lo. Aneh hnu ahcun nangmah lila naa miak ko. Cucaah, na dirhmun--na ngandamnak, na thancho ning, na kar hlan ning--aa thlen nawn ning zong kha hngalhfian khawh i zuam ve. Na ttha ko lai.
5. Dingrep tein pehzulh i zuam
Naa tinhmi thil kongkau i naa timhlamhnak vialte hi ningkel tein le dingrep ngei tein na lanhpi thliahmah khawh ahcun na tlamtling hrimhrim lai. Na philh lo awk cu, na tuah cang mi thil nih na caah ithlen nawnnak an chuahpi vialte zoh tthan le bih tthan lengmang zong kha na philh lo ding ah an biapi mu. Cucu, pumpak in i kherhhlainak ngeih ti zong ti khawh a si.
Adonghnak ah, zeibantuk thil kan tuah paoh ahhin kan duhnak le kan zuamnak kha, hi cu ka tuah khawh ko lai tiah kanmah le kanmah i zum ngai in, kanmah le kanmah kan i forh riangmang in kan tuah taktak a si ahcun, zeipaoh hi kan tuah khawh dih lengmang tak ko. Cucahcun, nang zong, philh hlah. Nangmah le nangmah i zum, i bochan, law nangmah le nangmah kha i forhfial lengmang.
Bialak ah, Pathian, na chungkhar le na hawikom zong kha daithlanh bak hna hlah. Na tthanchonak lamthluan an biapi ve. Zeipaoh ah caan relrum in a zia thiam.