Buaibainak tampi lakah, atulio Australia ramchung ah kan buai ngaingai mi cu Medicare kongkau he pehtlai in cozah zulhphung thar nih thlennawnnak a chuah pi kong hi a si.
Tutan i thlennawnnak an tuah ding
mi hna hi, Australian Medicare tuanbia chungah, a ngan bik thlennawnnak an tuah
ding mi zong a si, tiah thawngzamh ca pawl nih cun an tial len.
Ngandamnak zohkhenhnak lei le
bawmhnak lei he pehtlai in, Medicare hmang in cozah nih hin bawmhnak hi phun
5,700 hrawng hi a tuah mi a um. Hi chung ahhin phun 900 paoh hi cu ngol ding a
silole, thlennawn ding in tutiang ahcun timhtuahnak a um.
Hlathlainak tuahtu thiamsang pawl
nih an ti ning ahcun, tutan thlennawnnak nih hin siiai man le thlopbul man caah
mipi a kaakip tlangza in a bawmh hna lai, an ti len lio ah, siibawi thiamsang te
nih cun an hmuh ning aa dang ngaingai ve.
Siibawi thiamsang hna nih an phan
ngai mi cu, tutan thlennawnnak an tuah mi hi khulrang tuk in tuah colh an i timh caah, a neh hnu ah ram mi
a kan hnursuan tuk te lai ti hi an phan ngai mi a si. A tlangpi in an phan mi
cu pathum a um i, cu ah aa telmi cu: ruh le rang lei he pehtlai in khuaihlainak
(orthopaedic surgery), thinlung lei he pehtlai in khuaihlainak (cardiac surgery) le a dangdang khuaihlainak
(general surgery).
Hi kong he pehtlai in thiamsang
siibawi te nih an phan bik mi cu, khuaihlainak ding in timhtuahnak a ngei mi
mizaw hna nih, chawva tamtuk hna kan dih te sual lai ti hi an phan khun ngai mi
cu a si.
Nikhat hnu nikhat in, Australia
zong hi tangka hram in riantuannak (capitalism) nih hin a kan nanh chin
lengmang i, cozah nih a tuah mi le a ngeih mi thil hna hi pumpak kompani
tibantuk ah zuar le tthial an tong lengmang tawn (privatisation). Hi bantuk
caan ahhin nincanlonak a tuar ing bik tu hi sifak deuh le santlai deuh lo
lengmang hi kan si tikah, tutan ahhin siibawi te nih biatak tein an
lungretheihnak zong an langhter ve mi cu a si.
Tutan thlennawnnak an timthuah mi
hna hi a hlawhtlin thai ahcun hi hnu hmailei zongah duhsah duhsah in
thlennawnnak a um te kho.
Zeitiphun indah thlennawnnak thar
hi aa ser chuah te lai timi cu tukum July thla 1 khin aa fiang lai. Hi hlan ahhin
cun, thil sining hi tampi in theih khawh a si lo.
Asinain, siibawi te phan mi cu
khuaihlainak tuah tikah, mipi nih chawva tamtuk kan dih heu ding le, lungrethei
vansang in kan um ding hi a si.
Tutiang ahcun, Australia ram
chung ahcun, Medicare ngei mi na si ahcun, siiaai thlopbulnak, cawknak le khuaihlainak
te pawl ca ahhin tamtuk in an bawmh. Khuaihlainak koko hi a biapi. Minung
pakhat nih vuikhat khuaihlainak tuah ah $10000 hmanh a va dih te ding dirhmun
ah kan dirnak khi, siibawi te nih cun an i ruah cia pah mi a si caah, tutan
thlennawnnak kong he pehtlai in an phan ngai mi zong cu a si.
Cozah lei zong nih cun
thlennawnnak an tuah mi kong lawng, a tlangpi in an langhter caah tu hi zapi cu
ar ko in kan um ve ko hih. Khuaihlainak te pawl kanmah te in i liam hna a hauh
ding cu a cang theng lai lo, tiah a ruat mi kan tampi lio ah, duhsah duhsah in
a cang kho lai lo ti hi chim awk a ttha lomi a si i, phan awk zong cu a si pah.
Tutan ka ttialmi hi hawi
tthihphaihnak ca ttial mi a siloin, hmailei (July 1) thlennawnnak an tuah mi
nih a chuahpi khawh te hnga mi thil sining ruah ve awkah, tiah ka ttial mi a
si.
