Sihmanhsehlaw Thlarau nih a chuahtermi hna cu: dawtnak, lawmhnak, daihnak, lungsaunak, zaangfahnak, tthatnak, zumhawktlakmi sinak, toidornak le mah le mah itei khawhnak tehna hi an si. Cu bantuk thil hna caah cun nawlbia zeihmanh a herh lo. —Galati 5:22-23 (Lai Bible)
Khrih hi kan khamhtu ah kan cohlan tikah Thiang Thlarau sinin khuaruahhar tthawnnak le bawmhnak kan hmu, ti kha Bible nih a kan chimh. Cu bawmhnak ruang ahcun, kannih lila zong kha Amah Jesuh bantuk ah kan hung si kho i, nitin kan nun ah—Thlarau theitlai—nunnak lamthar he a nungmi kan si.
1. Dawtnak
Dawtnak hi Galiti cahmai 5nk chung lawngah hmuhmi asi lo. Bible hi Pathian nih akan dawtnak tuanbia a ttialnak asi. Jesuh nih nawlbia nganbik cu Pathian dawt le pakhat le pakhat idawt kha a si a ti (Marka 12:30-31). Pathian hi kan lungthin dihlak, kan thlarau dihlak, kan ruahnak dihlak le kan thazaang dihlak in kan dawt tik le, kanmah kan idawt bantukin kan innpa kan dawt tik hna ah, Khrih a ngeitu kan sinak kha hi vawlei hi kan hmuhsak a si. Pathian nih akan dawt ti kan theih hlan ahhin cun, Pathian dawt timi le midang dawt tihi thilhar ngaingai a si. Pathian kan dawt ve sinin midang zong kan dawt khawh chih hna. Sihmanhsehlaw dawtnak timi hi chim le rel sawhsawh asilo; Jesuh nih dawtnak cu tuahsernak in langhter u ti kha a kan chimh.(...) Pathian dawt ticu: Amah Pathian he ipehtlaihnak ngeih hi asi. Tc: Chungkhar, cing le la, rualchan he kan idawt hi kan ipehtlaihnak ruangah a si. Kan itheihthiam le zaangfah hi kan inaihniam caah a si. Cu ve bantukin Pathian he kan ipehtlai le kan inaihniam ahcun Dawtnak cu kan ta a si ko.
2. Lawmhnak
Mi tampi nih hin lawmhnak le nuamhnak hi kan cawhhnuk tawn, i hihi apoi ngaingai. Tcnak bel ka la lai lo. Pumpak hnursuannak hna a chuak sual lai caah. Lawmhnak cu chunglei thil a si, i chungin ilawmh le, lungin ilawmh khi a si. Nuamhnak cu pumsa lei deuh in tehtuarmi a si. “Pathian (Bawipa) chung i nan nunnak ahkhan ilawm zungzal ko u ti kan duh hna. I lawm ko u, tiah ka nolh tthan rih ko lai.” (Filipi 4:4). Kanmah duhning le kanmah lam in thil a can tik ahhin ilawmh cu a fawi ngaingai. Kan nun a har tik bel ahcun phundang pi a si ai. Sihmanhsehlaw Jesuh hnuzultu hna nun ahcun lawmhnak hi, zeitluk thil sining a har zongah ahmun tho—nunnak lamzin a tthat lawngah a um lo. Zeiruangahdah kan ilawmh ti hngalh hi kan ilawmhnak thawhfang pakhat a si. Zeicahtiahcun tangka, rian le khai ruang hna aa lawmmi kan si ahcun cucu lawmhnak siloin nuamhnak a si. Lawmhnak cu Pathian le kan ipehtlaihnak ahkhan kan hmuhawk a si.
3. Daihnak
Daihnak timihi Laimi dirhmun tuak ahcun kan hmannak a tampi. Sihmanhsehlaw Thlarau mit in zoh ahcun; Daihnak timi Pathian sin lawnglawngin a rami a si. “Nannih nih keimah he nan ipehnak thawngin lungdaihnak nan hmuhnak hnga, hihi kan chimh hna: Vawlei nih hin harnak an pek hna lai, sihmanhsehlaw ttih hlah u; vawlei cu ka thei cang...” (Johan 16:33). A luancia kum thong chung ahkhan, hi bia hi Jesuh nih a rak chim. Sihmanhsehlaw nihin tiangin ahmun. Pumpak cio in ikherhhlai tuah hnik usih. Daihnak hi Khrih kan zumhnak thawngin kan hmu maw, silole kan thilhar pakhatkhat aziamh ruang ahdah kan hmuh? Tulio hi mipi nunnak ah lungzawtnak hi khuaruahhar in a karh. Keimah cattialtu ka nun lila zong ahhin lungzawtnak timi hi a um tawn. Sihmanhsehlaw Pathian he kan ikawp i kan ipehtlaih taktak a si ahcun lungzawtnak siloin lungdaihnak tu hi kan ngeih lai. Cucaahcun Filipi 4:6-9 tiang hi kan icinken awkah ka duh ngaingai, zeicahtiahcun lungzawtnak kan tei khawhnak hnga lam a kan hmuhsak. Jesuh nih, “Daihnak sertu cu mi thluachuak nan va si dah” tiah a chim (Matthai 5:9). "Kan thinlung hi ralram a si" tiah mifim pakhat a rak ti tawn. Adik ngaingaite. Sihmanhsehlaw Pathian he ipehtlaih hnu cun kan thinlung cu daihnak ram a si, i khuazei kan umnak hmun paohah daihnak a sertu kan si kho.
4. Lungsaunak
Hi vawlei karhlan a rangmi chung i kan nunnak ahhin thinhun hi a fawituk. Si kong zong ah, lungtawinak timi hi, phundang a te a si ve, kan duhduhin kan hnawh khawhmi asilo, pumpak tlinlonak pakhat a si ve. Cu ruang ahcun dakaw Pathian bawmhnak cu kan herh cu. Bible nih, "Moses nakin mi lungnem le mi lungsau hi zeitik hmanhah an um ti lai lo," tiah a chim. Adik. Moses cu amah sinak irinh loin Pathian sinak ai rinhchanmi a si ruangah a si. Thlarau theitlai lak ahhin lungsaunak hi ai tel; a fiangmi cu Pathian Thlarau he ipehtlaih cang hnu ahcun cu lungsaunak cu kan ngeih khawh.
5. Zaangfahnak
Filipi 2:3-4 nih, “midang kha nangmah le nangmah nakin ngan in hmu hna (nangmah le nangmah kha midang nak ngan in ihmu hlah),” ati; cun “midang duhnak zong kha hngalhpiak izuam," ati. Zaangfahnak timi cu mi dirhmun le sinak (sining) theihthiam piak le hngalhthiam piak hi a si. Pathian nih a kan zaangfah cu a mitcawmi kan si ruang ah a sin a kir kho ding dirhmun kan dirlo ruang ahkhan a si i, mah tein sualnak aa tei khotu kan si lo ruang ahkhan a si. Zaangfahnak timi hi phun 2 in kan ngeih khawh. Minung sinak le Pathian sinak he; sihmanhsehlaw zumtu hna nih cun a pahnih in kan ngeih awk a si.
5. Zaangfahnak
Filipi 2:3-4 nih, “midang kha nangmah le nangmah nakin ngan in hmu hna (nangmah le nangmah kha midang nak ngan in ihmu hlah),” ati; cun “midang duhnak zong kha hngalhpiak izuam," ati. Zaangfahnak timi cu mi dirhmun le sinak (sining) theihthiam piak le hngalhthiam piak hi a si. Pathian nih a kan zaangfah cu a mitcawmi kan si ruang ah a sin a kir kho ding dirhmun kan dirlo ruang ahkhan a si i, mah tein sualnak aa tei khotu kan si lo ruang ahkhan a si. Zaangfahnak timi hi phun 2 in kan ngeih khawh. Minung sinak le Pathian sinak he; sihmanhsehlaw zumtu hna nih cun a pahnih in kan ngeih awk a si.
6. TThatnak
"A donghnak ah ka u le ka nau hna, nan lungthin kha a ttha le thangtthat awk a tlakmi thil in khahter hna u: a taktak a simi thil, a sunglawimi thil, a hmaanmi thil. aa dawhmi thil le upat awk a tlakmi thil in khahter hna u."—Filipi:8 Hi Bible nih a chimmi kan tlinhnak ding ahhin zeidah aherh bikcem tiahcun, Amah Pathian he kan ipehtlaih hmasa hi aherh bikcem ko. Minung kan lungthin cu rul nakin azer deuh cangmi a si: a taktak thil siloin velhle in a khatmi a si; sunglawimi thil siloin in nahchuaknak in aa khatmi a si, hmaanminak in hlenthawinak...a khatmi a si. Cu ruang ahhin Amah Pathian he kan ipehtlaih hmasa hi a herh bik.
7. Zumhawktlaknak
Aize! kaa ti colh. Keimah lila hmanh hi mah le mah aa hlengmi ka si tawn. Zumhawktlak minung; lih a chim bal lomi hi, Bible ah tlawmte lawng hmuh khawh an si. Zumhnak ah kan Pa, Abraham hmanh kha lih a chim. Daniel le a hawile 3, Joseph lawng hi lih a chim lomi an si tiah ka zumh. Zumhawktlaknun ngeih timi hi a picel taktakmi a si. Pathian hi zumhawktlak a si. Pathian sinah zumhawktlak timi hi Amah Pathian cungah zeihmanh chiah-lo zong hi a si ve. Mi tampi cu velhle thiam phun in kan ila i, Bawipa na duhnak nganbik kha...zei e, zei e...kan ti thulh. Chiatser hna in bia kan ikam thulh. Kha nih khan zumhawktlak sinak lam a kan onh piak lemlo dakaw. James 5:12 nih, "Asi! Asilo! Ti ko u," tiah fiang tein a kan chimh. Zumhawktlak kan si lo zia kha Pathian nih a hngalh ko. Asi ah zeitin zumhawktlak kan si khawh kun ne lai? tihi na ruat bal maw. Jesuh hnuzul Peter nun ahkhan zoh hnik usih: Jesuh a ngeih taktak hlan ahcun lungawttawm in Jesuh a zulmi a si. Sihmanhsehlaw, Jesuh a ton taktak tik ahcun zumhawktlaknun kha aa ngeih colh. Kannih zong nih Jesuh he kan iton taktak hi a herh hringhran ve. Jesuh caah kan caan zong pe cio hna usi.
8. Toidornak
Toidornak vunti ahhin a phun tampi hoi. Ziathiam deuh pawl kan ca le bang ahcun toidornak timihi, herh caan le bau caan lawngah kan hman tawnmi a si. Si ko cuh. Asinain, Bible nih a timi Toidornak cu aa phundang. Moses kha zoh usih, Isaac fapa Joseph kha zoh hna usih—hi 2 lawng nun hmanh ahhin toidornak taktak timi cu hmuh khawh a si. I cucu zaaran nih kan ngei kho lo. Ahlei in Laimi, mah le mah philh hmang cemmi miphun; toidornak timi hi mah le mah ihngalh lo ahcun ngeih khawh asilo. Pathian kan hngalh zong hi a biapi taktak. Moses le Joseph hi mah le mah aa hngalmi an si, i an biakmi Pathian a hngaltu an si caah, Toidor nun a cotu an sinak cu a si. Toidornak timi hi mi tang i vaa niamter thulh le vaa kun ter thulh lawng hi asilo. Mi caah khuakhannak ttha ngeih, lungthin ttha ngeih, zawnruahnak ngeih tbk hna hi an si. Efesa 4:29 nih, " Bia nan i ruah tikah mi ca tthatlonak bia hmang hlah u. Mi ca i san a tlaimi, a herhmi zawn i tthatnak a chuahpitu le a theimi thluahchuah vanluh a petu ding bia lawng kha hmang u," tiah a ti. Toirdornun kan ngeih ve ding ahcun hihi kan ngeih ve awkah a biapi.
9. Mah le mah uknak/teinak
Mah le mah i uk khawh le i tei khawhnak hi an biapi bak. Kan lei le daang te hmanh hi kan uk le tei khawh lo ahcun, biatak siloin biasi phaitu ah kan cang len tawn. Mah le mah iuk le tei khawhnak hi tukforhnak he aa pehtlaimi a si ve. 1 Korin 10:13 nih," Tukforhnak nan cung i a tlungmi hi midang zong nih an in cio tawnmi an si ko. Pathian nih a biakamnak cu a zulh ko lai i nan in khawh leng tiangin tukforhnak cu nan cungah a tlunter lai lo. Tukforhnak nan in tikah in khawhnak thazang an pek hna lai i chuah khawhnak lam zong an serpiak hna lai," tiah a ti. Cucaah mah le mah itei khawhnak ahhin Pathian he ipehtlaih le Pathian chungah nun hi a biapi. Cuti kan um ahcun kannih zong nih Thlarau Theithlai cu kan co ve ko lai.
Biafun: Kan cahmai hi sau ial in ka ttial. Zeimaw cu hrinhfiah lomi zong a tam lai. Pehper te zongin ttialmi asilem lailo; zeisi khom ah Thiang Thlarau tu nih hngalhpak in pe hram seh tihi ka saduhthah a si. Ahlei in Pathian he ipehtlaih ti lawngin ka ti ti taa duakmi zong a tam. Khakha, Bible rel maw, thlacamnak maw, hlathiang saknak maw, Pathian Bia iruahnak maw...tbk kha ka hei chim duh mi a si. Kan ttialmi chungah a palhmi um lai. Azeisi khom ah Pathian nih Thluachuahnak kan pek piak seh. Amen.
