Nu a ngei ti lomi Tarpa pakhat le a fapa an um. Tarpa hi kum khua in cun kum 50 hrawng cu si cang sehlaw a lo. A fapa hi kum 13 hrawng cu a si ve lai. Vanchiat ah, tarpa hi zawtnak ngeimi a si. Sihmanhsehlaw, amah a chungchuak a fapa lila hmanh a theihter lo; a ngaihchia lai i, a lungdong lai ti maw a phan zeidak; biathli thuh in a thuh. Hi tarpa hi, nun pawcawmnak ah rian hrang ngai a ṭuanmi a si. Thil ritrit a cawi, i thlanti he inn a panh lengmang mi khi a si. A fapa hi sianginn ah cathiam ngaingai mi le fim hlei khunmi ngakchia pakhat a si ve.
Tarpa hi a rian a hrang ngaingai ko bu ah, nunnak
sullam a pemh tuk le maw si hnga, silole, a lungthin hrimhrim hi, dawtnak in a
khah ruang ah dek si hnga, mi harsa bawmh hi a rian nganbik ah a chiah. Ni
fatin, ba le har ngai in a ṭuan pinah, a
fapa sianginn kai thlah le lak a ti pah, mi harsa kip bawmh a ti pah, manh lo
ngai in le lungfim tein a nun caan taang rih mi vial hman ai zuam. Zeimaw caan
ahcun a fapa nih a rem lo tawn. Zeicahtiah cun, ho a si kha, a fapa nih fiang
tein a hngalh lo caah, a si. A si nain, hi tarpa nih a si khawh tawkin mi
thinlung a lawmhter khawh caah, a lungdai i a hnangam zungzal.
Har ngai le ba ngai in ṭuanzai a rel lengmang mi tarpa
cu a fapa nih a hmuh tikah, a fapa tha le zaang tu a ba. Cu a pa, fak tukin
rian a ṭuanmi a hmuh tikah, a mit a kem, i a timi cu, "Kapa bantuk, mi
hlawhtling lo le mi harsa si cu ka duh nemmam lo," tiah a lung in khuaza a
ruat tawn. Kam khat lei cun, a dik ngai; nain, a pa nih a hngalh loin a tuahmi
thil hna--sui le ngun hmanh in thlennawn awk ṭha lo ding pawl, a nganh diam
hna.
A pa nih, nitin a sianginn kainak ah a thlah tawn.
Zingkhat bal, a zawtnak tlawmpal puan aitimh pah caah a tho kho lo. A fapa nih
cun a it rih mi a pa tak cung ahcun a cauk cu a hei cheh. Mah ahcun a pa cu lau nawn in a hung tho i,
"Zeizei...zei," tiah a hung au. A fapa nih cun, "Sianginn kai ka
tlai lai hih," tiah a vun ti. "E! Si tak! Ka vun i hnawh lai i, kan
thlah colh lai mu," tiah a pa nih cun a vun ti. Cuticun, sianginn lei cu
an panh.
Zing, zanlei in, zaan caan lawngah hmunkhat ah an umṭi.
Zeicahtiah, a fapa sianginn a kai, i tarpa hi rian a ṭuan zungzal. Tarpa nih
hin a fapa hngalh lo kar in a fapa min in thil a tuahmi hi a tampi. Tarpa
nunnak ah a ngan hringhranmi; mi lungthin ter a damtertu; mi ruahchannak tiang
a hun ṭhawnter kho tu a tuahsernak cu hihi a si:
Mi tlamtling lo le mi harsa, mi chambau le mizaw rual
sinah nuamh le heihnak tampi petu a si. Kutke tlamtling lo caah saya a si.
Hnabeidongmi leng le vaal caah ruahchannak a si. Amah cu a hei si lo hmanh ah,
a tuahsernak cu an si. Hi bantuk tuahsernak hna hi, nunnak nih a philh khawh lo
bikmi, 'Kapa' tiah a auhmi--nunnak caah forhfialnak ngan ngaingai, a si.
Hi tarpa nih hin, a fapa hi, hiti, khiti, khati,
khitin, na um lai i na nung lai tiah a cawnpiak bal lo. Amah belte, 'tax' (ngun-khuai)
bal cu a pek ter peng. Nitin, ba cikcek in a ṭuan dih hnu i, a hmuhmi tangka
hin, a fapa dinei awk cawknak ah tangka a pek tawn. I cu chung cun, ngunkhuai a
pek ter ve. Cu ngunkhuai cu amah lila zong nih tam deuh in a chiah. Cu tangka
donghnak hmun cu: mi harsa sinah le mi tlamtling lo sinah a si. Sihmanhsehlaw,
a fapa nih cu kong cu a thei lo.
Ni cu a liam i zarh cu an liam, i thla cu an tho i kum
cu an panh. Amah belte, an sinak le an sining, pakhat hmanh ai thlen lomi
cungah a fapa a lung aa nuam lo. A thlan a chuah tuknak ah a tak tiang a sen
dihmi a pa, a zoh hrimhrim ahhin cun a lung dong. A ruahnak ahhin, "Upa
citcet ning ca, ka pa sin hrimhrim ah ka um lai lo, ka pa bantuk misifak zong
ka si lai lo...," tiah ruahnak phunkip a keng.
Nikhat cu, fak tukin rian a ṭuanmi a pa a hmuh tikah a
thin a hung. Thi deng in ṭuan ve ko, hawi dang pa nak in i zuam ve ko nain,
hiti ti sifah le can fah hi...zeiruang ko ahdah a si hnga tiah khuaza a muai.
A pa nih, harsa ngai in a ṭuanrelmi vialte cu: amah min in mi harsa bawmhnak ah
a kaltermi kha pakhat hmanh a thei lo. Cucaah, sifak tukin ai hmu. Vuikhat zan
cu, rian hrang in i ngol hnu ah inn an lawi. A fapa nih cun, "Ka pa! Zei
ruang ahdah kan rum lo," tiah bia a vun chalh colh. A pa nih cun, "Ho
nih dah kan rum lo," tiah an ti a vun ti ve.
A pa nih cun, "Tangka tlang, pia 20 cu a hun lak,
i a fapa kut cung ah cun a chiah." A fapa cu a thawh i, "Rumnak timi
cu sui le ngun tampi ngeih khi a si ve ko; nain, cu nak cun, peknak nun hi dawh
cu pawl nak cun a rum deuh cuh," a vun ti, i a kut cung tangka tlang cu a
lak ṭhan. Cu tangka tlang cu bawm chung (a ngunkhuai) khawnnak ahcun a chiah.
Nain, a fapa nih, ka pa nih zeidah a chim timi a pemh lo.
Kum le khua cu hung liam kaw...thiam ngai le fimkhur
ngai in sianginn ca a cawngmi a fapa nih cun, scholarship bak a hmuh ko. Ai
nuamh ning hi a mak. A ruahnak kilne ah a pawk colhmi ruahnak pakhat cu: kapa
bantuk cu ka si nemmam lai lo, sianginn ka kai lai, i mi lianngan ah kaa chuah
lai ti bak si colh ko. A pa cu a va chimh. Amah nak hmanh in a pa khi i
nuam deuh sehlaw a lo. Cuticun, ramdang ah sianginn kai ah ai thawh.
A pa inn a chuah taak lai ah, a pa nih tangka a pek.
Na herh tik paoh ah ka chimte law kan kuat lengmang te lai, tiah a hei ti taa.
A fapa nih cun, a pa kut cung tangka cu a hlang duh lo. Cuticun, hnulei a her
taak i maw chiahmah te khin a pa sin cun a liam.
Ramdang a um kar zongah a pa nih, a fapa min in mi
bawmhnak a tuahmi kha a ngol hlei lo. A fapa cu sianginn kai ai lim. A rak i
ruahchan bang: rian ṭha taktak aa hmuh. Ṭha ko le rem ko in sermi cabuai le ṭhutdan
cungah siarem dawm khin a ṭhu. A ṭhutte hmun cun, a duhduh hi mi rian a fial
khawh hna.
Vuikhat cu, a pa nih a vun chawnh. "Tukum cu na rak ka
tlawng lai lo" maw tiah thawngpang a vun hal pah. An boruak hmanh ṭhaṭhi in an i
chimhrel hlanah, "Kaa manh lo hih!" timi aw cu, a pa nih, a fapa kaa in a
don. Cu bia nih cun a pa mitthli cu a thlak kirhmarh. A pa nih cun,
"Na rak tlung lai maw?" tiah a hal nolh ṭhan. A fapa nih cun, "Kaa hngal
fiang lo hi...hmaikum lei hmanh ah ka rak tlung te hnga dek maw," tiah a vun
ti. A nolh chap i, "Kaa manh ti lo hih, phone ka chiah lai," tiah a
vun ti i phone zong cu a thah.
Ka fapa te he kan i chawnbia lai i, biaza kan phai lai
tiah a rak i hngahhlang ngai mi tarpa thinlung cu a kuai. A mitthli cu tisa
bang an lin. A hnak hi keng-kulh fah bang in a fak. A thaw a pit...cuticun,
lungsiarem lo ngai in vawlei sin ah a kir. Thli he ai ṭhen, lawmhnak le nuamhnak
he ai ṭhen.
Kum 1 hnu ah a fapa a rak tlung. Innka cu, "Ṭhak"
tiah a vun awn. Thil zawinak kuang he cun a hung lut. A hmai ka ah a pa
hmanthlak cu--innka a awnnak ah innka nih a hun tuk mi thli herh nih cun a hmaika ahcun a vun tengh. Lak i ṭha tein fim tawl
loin a kal taak mei. A ihnak khan lei ah a vung lut. A pa nih a rak chiah
taakmi kuang pakhat a hmuh. A vun kau cu, mi harsa bawmhnak tuahtu bu
sinin...lawmhnak bia le thangṭhatnak lawngte a si. A lung hmanh khi fim
lo. Zeicahtiah, amah min lawngte in a si tik le, amah nih mi harsa caah
bawmhnak a pek lo kha a fian tuk tikah a si.
Mi harsa bawmhnak tuahtu bu cu ton hna awkah phone in
a hei chawnh hna. A chun ahcun a vung kal i a vung ton hna. Mi dongtu a hmuh le
cang ka in, mi nan i palh rua, keimah nih bawmhnak zeihmanh ka pekmi um ṭung
lo tiah a vung ti hna. Nu nih cun, "Hnu ah, kan in chimh te
lai. A tu cu pumpak in nangmah an tong duhmi pakhat a um i na ton hmasa
ah a ṭha lai," tiah a vun ti. Cuticun, zung inn lei cu an panh.
Zung inn chung a vun luh sin bak ahkhin: mipa pakhat
nih a kut a vun tlaih colh i, "Na rat khawh caah kaa lawm. Na kong hi na pa
sinin tampi ka theih cang. Na pa hi mi men lo hrimhrim a rak si. Mi caah ruahchannak
a kan pek ning le lawmhnak a kan pek ning hi a mak ko..." tiah a vun ti.
Tlangval pa nih cun, "Keimah nih bawmhnak hi ka pe lo nain, ziah upatnak
hi nan ka pek," tiah a hal hna. An vun chimhmi cu, "Na pa nih pei, a
hramthok tein na min in a rak tuah peng cu; a thih tiang pei na min in a pek
cu," tiah an chimh.
Mi fanau, cu caan ahcun a lu cu a hit bung ai. A ngakchiat lio i a pa cawnpiaknak kha a lukil ah a hun holh colh ṭhan. Kapkhat lei ah,
phone chung i a pa a ti le a taa ning kha a hun ruah ah...mitthli he inn lei a
panh. A rak i teng rih ko mi a pa hmanthlak cu a vun cawi. A umnak hmun ah rem ṭhipṭhep
tein a hun chiah ṭhan. A timi cu, "Kapa, ka ngaithiam. Ka tlai tuk
hringhran, nain, na hnu kan zulh lai," tiah a pa hmanthlak hmai ahcun a lu
a khun i a ṭap.
A
thaizing khua a vun dei. A pa nih a rak tuah lenglmang mi rian cu ai lak colh.
Zung rian a hlawt, a pa hnu a zul. Lungsiarem lo ngai in a liammi a pa; mi
harsatnak i phurh in a liammi a pa; a hun ruah ahhin a lungfah hi a celh lo.
Zeitiṭha ti'n, "Ka pa tuahsernak tuhi i nunpi ko ning, ka pa nunnak hi
nung ko ning," tiah a pa rian cu lunglawm tein a peh.
Mi lawmhnak a hmuh, mi lungthin a pemh, caan sining a
hun i fiang. Amah le mah ai hmu. Lawmhnak mitthli a luang. “Mi caah i peknak nun
hi pei rumnak timi hi a si taktak ko hi; hi lungthin lawmh ning hi sui le ngun
nih a cawk khawh taktak ṭung lai lo,” tiah a lungmit cu a hung au. Ṭhangh
hnihnak ai ṭhang. Lungtak tein mi lunglawmh ter khawh ai zuam.
Hmuhsakmi: Pale nih a kan dawtnak hi hmurka in an chimrel tawn lai lo. Zeicahtiah, hmurka nih a zawh lo. An nunnak le thisa in a kan dawtnak hi fak piin sunsak hna usih law, i fimken hna usih. Kan duh herhmi tlamtling in a kan pe kho lo men; a kan tuah piak kho lo men, sihmanhsehlaw tlamtling tein a kan dawt. (Pale nung rihmi hawi le hna, a tu hi a caan a si. A caan hmanh ahcun: Dawtnak caan, zaangfah caan, rem caan; na pa daw, thluachuah na hmuh lai.
