Minu Sinah Capar Bultan

 Minu Sinah Capar Bultan,

I ton tir ka ah, siarem lo ngai le hmaizah nawn in, khat le khat mithmai ttha pek kan rak i zuam. Chim ding le phai ding kan ruah nak ah, zeimaw caan ahcun chim ding hmanh thei loin kan rak um. Khi dirhmun kan rak dir lio hmanh ah, na lung a rak sau ca le na thin a rak nem caah, caan sinah duhsah in kan i kom kho.

I komh hnu ah tlaihchannak a sunlawi zia fiang ngai in na ka hmuhter rih. Cun, tlaihchan ding an tampi zong kau deuh in na ka hngalh ter. A biapi lem lomi capo biachim hna kan tlaihchan. Aa pehtlai huaha lomi thil kongkau chimceih hna kan tlaihchan. Kan ngeih rih lomi hmailei caan ca timhtuahnak ngeih hna kan tlaihchan. Kan harsatnak le tlamtlin lonak i ngaih piak le thazaang i pek hna kan tlaihchan.

Asinain, kha lio ahkhan lungthin dihlak le thazaang dih lakin tlaihchannak ka rak ngei kho lo, tiah atu hnu ahhin kaa fiang. Ka sining kan chimh cang bang, kei cu, mi lungder ka si. Ka nun ah thil pakhat khat a tluan lo ahcun a chungah aa uam i aa nunpi mi ka si. Ka lungfahnak, ka lungrawhnak, ka lungbuainak hna na sinah chim ding le Pathian sinah chimh ding in, na rak ka fial ahkhan, ka sining taktak ka rak phuang thlu kho lo. Phuang hmanh ning law a dam kho lai timi ruahchannak zong ka rak ngei kho lo. Ka lungzawtnak a tthawn caan ahcun zei lunghna hmanh a chuak tawn lo. Ka tlaihchan ngaingai mi nang he i chawnhbiak hmanh nih khan ka lung a tluan ter in ka tha a thawh ter lo.

A dang vawlei in na rak hmuhtheih lomi ka sining – innka khar hnulei ah aa thup mi ka ziaza: lungderthawm caan le lung a zawt caan ah nang pheo kan zuamnak, kan cakuat kutke he a vai bang, caan hman loin ca lehnak kan pek mi te hna, caan tamtuk kan rak hngah ter mi, na caah fahnak an si ve ka rak hngalfiang lo. Caan tampi caah vui tampi in chim mi, “Ka ngaithiam,” timi biafang fang hnih, na caah sullam an ngei ti hnga maw?

Dawtnak lungthin nem he, ka sining tein na ka cohlan i ka dirhmun ning tein na ka pomnak, tlamtling in ka rak hmuh thiam lo hi, na rak theihthiam maw? Na hna na ka chit, na lung na ka awn piak, i a tlamtling dih mi minung bang ka chambaunak damh khawh naa rak zuam. “Ka ngaithiam,” vun in ti ta ninglaw, ka cakuat hi sullam a ngei rih hnga maw? Caan tampi, keimah zawn lawng kaa ruah caah ka ngaithiam. Caan tampi na zawnruah ka philh caah ka ngaithiam. Caan tampi na kong ruah ka philh caah ka ngaithiam.

Lungthin le ruahnak ah aa kom mi minung pahnih cio bang, kan karah biakam tampi zong kan rak ser. Cu biakam hna, tlamtling in ka tlinh lo caah ka ngaithiam. “Herh caan paoh ah kan i bawm lai,” timi biakam in hmai nor kan i zuam nain, lam tan ttim ah kan pial taak caah ka ngaithiam. Na thin a hung maw? Na lung a fak maw? Na nun khua a rethei maw? Keimah ruangah na tuar in caah ka ngaithiam.

Mi tampi nih hin an zumh, “Duhnak le dawtnak vawlei ah van aa kawp a hau, a caan  a rem ve a hau,” timi – cucu kei zong nih ka rak zumh ngai.

Ka lung a vun tthawn hnu, ka sining tlamtling deuh in a hun i tun mer hnu ah, zalong deuh in ka thawsa ka vun chuah tikah, a thar in tampi khua ka ruat. Na sinah zeitin pehtlaihnak ka ser tthan lai timi khua ka khang. A zarh le a thla in kan leh lomi cakuat cu zeitin ka zoh lai timi kong ah ka buai. “Hello, na dam maw?” vun in ti ding ah a sunglawi ngaingai mi ni pakhat khat a herh cang mi dirhmun ah ka phan. Zeitin kaa phetsawt lai timi khua ka ruah ah ka buai. Ka lungduh zeitin ka chim lai timi kong ah ka buai. Ka fiang: van le caan nih lai a rel theng a hau lo; mah nih biakhiahnak ngeih khawh tu a biapi.

Ka lungthin a derthawm lio caan ah, ka sining taktak in kan theih ter lomi cu keimah biakhiahnak, ka lungthin a derthawm lio caan nang he biaruah ka hrial mi zong keimah biakhiahnak, fawi zau in ka leh lomi na cakuat zong keimah biakhiahnak…Na dawtnak le zaangfahnak, zeipipa ruat loin, ka rak phai len hna hi, duhdawtnak an zawmteih ter sual hnga maw? Ka ngaithiam ko.

Kan karah thil a cang mi, zeihmanh cang lo bang in um ter cu ka thiam ve lo, nain cu kong chimrel le na sinah theihter kha ka hmang ve lo. Kan ngai, in ti ning law mi lihchim ka si lai. Kan ngai lo in ti ninglaw mi lih chim ka si tthiamtthiam lai. Ka lung in kan dawt ko in ti ninglaw mi lih chim ka si lai. Ka lung ah na um ti lo, kan daw ti lo in ti ninglaw mi lih chim ka si tthiamtthiam lai.

Hi a buai mi lungruahnak he hin, zaan tin mang manh khawh kaa zuam tawn. Chun tin i thawn khawh kaa zuam tawn. Biatak a si: kan dawt ko; kan ngai ko, kan hlam ttheo tawn.

Duhdawtnak muihmai na rak ka hmuh ter caah kaa lawm,

Tlaihchannak rumra na rak ka tehter caah kaa lawm,

Sunhsaknak lungthin na rak ka muai ter caah kaa lawm,

Ka derthawm lio caan ah ka lungthin thazaang ttha na si caah kaa lawm,

Ka nun ah kan ton caah kaa lawm.

Cun,

Caan tampi lungawttawm in kan chiah caah ka ngaithiam,

Caan tampi lungzur in kan chiah caah ka ngaithiam,

Caan tampi umhar lileng in kan chiah caah ka ngaithiam,

Caan tampi a chambau mi ruahchannak kan pek caah ka ngaithiam,

Na nun ah na ka ton caah ka ngaithiam.

 

Ka ruahnak kil le, ka lungtlap cung ahcun, nang cu na um peng rih ko. Asinain, a liam cia ni bang khan, nihin sinah lungthin nun aa phun dang cang lai timi ruahchih in:

Caan tampi caah vui tampi in ka chim ttheo mi: “Ka ngaithiam,” timi biafang ka vun nolh duh. Nang cu ka nak in mi ttha na si – ka ngaithiam.